నలుగు, నలగు or నలియు [Tel.] v. n. To break. To be broken, bruised, crushed, crumpled or reduced to powder. నలియగు. To rub with a fragrant paste నలుగుపెట్టు. To become easy, smooth, or familiar by acquaintance. To wither, be weakened or debilitated. ఆ పాఠము అతనికి నలిగినది the lesson has become familiar to him. దోవ యింకా నలగలేదు the road is not yet trodden smooth. వారు జగడమాడగా నేను నలిగిపోతిని they were the disputants but I was the sufferer, I was crushed between them. వారు నలిగిపోయినాడు they are in reduced circumstances. ఒళ్లు నలిగియున్నది the limbs are quite tired. నలుగు nalugu. n. Rubbing, scrubbing the limbs with fragrant paste made usually of పెసలు. నలుగుపెట్టు to rub the limbs with paste. నలుగు or నలుగుపిండి n. A sort of fragrant paste used as soap. నలుగుడు or నలగుడు naluguḍu. n. Difficulty, trouble, pain, suffering. పిడనము, సంకటము, తొందర, ఇబ్బంది "అతండు నలుగుడుబడరాదో మగువ." Suca. iii. 333. That which is thrashed or bruised. నలిగినది. నలుగుడుపెట్టు to oppress, to harass. నలగగొట్టు nalaga-goṭṭu. v. a. To pound, to bruise. వాణ్ని నలగకొట్టినారు they thrashed him severely. నలత or నల్త nalata. n. Debility: a weak state: the remains or constitutional effects of a disease. పురాణించిన రోగము. Convalescence, a bad state of health, lingering indisposition, a low fever. నలతగొట్టు nalata-goṭṭu. n. A make-bate, a thorn in one's side. నలుకువ or నలకువ nalukuva. n. Ailing, an ill state of health. వ్యాధి. Suffering, శ్రమము, బాధ. Weariness, ఆయాసము. నలుచు, నలచు or నలుపు naluṭsu. v. a. To crush. To rub the skin. నలియజేయు, తోము.
నలుడు or నళుడు [Skt.] n. The name of Nala, a certain hero.
నలుపు [Tel.] n. Blackness. నీల వర్ణము. adj. Black. See నల్ల.
నలువ See under నలు.
నలువు [Tel.] n. Beauty. ఒప్పిదము. Ability, సామర్థ్యము. adj. Beautiful. ఒప్పిదమైన. నలునొప్ప beautifully, finely.
నలుసు [Tel. from నలుగు.] n. A mote or particle: an atom: a mote that gets into the eye, రేణువు. నలుసంత very little, as much as an atom.
నల్ల [Tel.] adj. Black. n. Blackness. నలుపు. Black stuff: charcoal, బొగ్గు. Blood, నెత్తురు. నల్లంగి nallangi. n. A sort of snipe. నల్లిండ్లు nallinḍlu. (నల్ల+ఇండ్లు.) n. Brahmin houses. అగ్రహారము. ఔపాసన ధూమము చేత నల్లనైనయిండ్లు. నల్లంచిగాడు or నల్లచ్చిగాడు nallanchi-gāḍu. n. The Black backed Indian Robin, Thamnobia fulicata. పెద్దనల్లంచి or చారలగాడు the Magpie Robin, Copsychus saularis. పొదనల్లంచిగాడు or తోకనల్లంచిగాడు the Shama, Cittocincla macrura. నల్లఉలవి, తీవిఉలవి or ఉలవటెంకి nalla-vulavi. n. A fish, Rhynchobatus djeddensis. నల్లకాత or ఇజ్జనల్లతీగె a certain plant. నల్లకిచు see నలికిరిపాము or నలికీచి. నల్లగిల్లు nalla-gillu. v. n. To blacken, become dark, నల్లపడు, నల్లనగు. నల్లగుండు nalla-gunḍu. n. An eel. నల్లగుడ్డు nalla-guḍḍu. n. The pupil of the eye, కనీనిక. నల్లజీనువాయి. nalla-jīnuvāyi. n. The Black-headed Munia, Munia malacca. నల్లచీమ nalla-chīma. n. A black ant. నల్లజీలకర్ర nalla-jīlakarra. n. Black cummin. Nigella indica. Rox. ii.646. నల్లచేమ the black species of చేమకూర. నల్లటి or నల్లని nallaṭi. adj. Black. నల్లతిమిరిమీను nalla-timiri-mīnu. n. A fish. Narcine timlei. నల్లదనము nalla-danamu. n. Blackness. నల్లదాసరిగాడు nalla-dāsari-gāḍu. n. A tortoise. తాబేలు. నల్లద్రావుడు nalla-drāvuḍu. n. A demon. రాక్షసుడు. నల్లదిండి or పొత్తిలసొర nalla-dinḍi. n. A fish, Rhinchobatus ancylostomus. (F.B.I.) నల్లన nallana. n. Blackness. నల్లనయ్య lit: the black god, i.e., Krishna. నల్లపుస nalla-pūsa. n. A black bead. నల్లపడు nalla-paḍu. n. To turn black, to blacken. నల్లమందు nallamandu. n. Lit the black drug, i.e., Opium. అభిని. నల్లమడుగు a black pond, that is, a deep pond. మిక్కిలి లోతుగలమడుగు. నల్లమాను nallamānu. n. Black wood. A sort of harrow used before or after sowing the seed, to level the ground. మాగాణిభూమి దున్ని విత్తనములు చల్లుటకు ముందుగా చిదపచిదప నీరు సర్దుకొనుటకు రెండుతాళ్లు కట్టి తోలేది. నల్లవలువ తాలుపు one who wears a black dress; an epithet of Balarama, నీలాంబరుడు.
నల్లవె or నల్లవో [Tel.] Interj. Alas! అయ్యో. ఔరా?
నల్లా or నల్లీ [Tel.] n. The barrel of a gun.
నల్లి [Tel.] n. A bug. మత్కుణము. నల్లిచెట్టు. A shrub, Grewia carpinifolia. Rox. ii. 587.
నల్లిక or నల్లికళ్లపాము See నలికిరిపాము.
